นวัตกรรมและวิทย์น่ารู้ ตอนที่ 19 : แก้มลิงอัจฉริยะ

“แก้มลิง” (Retention pond) เป็นการบริหารจัดการน้ำตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม โดยการจัดให้มีสถานที่เก็บกักน้ำตามจุดต่างๆ เพื่อเป็นบึงพักน้ำในช่วงน้ำมากไว้ชั่วคราว ก่อนที่จะระบายลงทางระบายน้ำสาธารณะที่อยู่ใกล้เคียงเมื่อระดับน้ำลด ปัจจุบันมีพื้นที่แก้มลิงขนาดใหญ่อยู่ทางฝั่งตะวันออกของกรุงเทพ เหนือท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ และยังมีแก้มลิงเล็กใหญ่กระจายอยู่ทั่วกรุงเทพมหานคร อีกกว่า 20 จุด

จากผลกระทบน้ำท่วมที่เกิดจากเฮอริเคน Harvey, Irma และ Maria ในพื้นที่ต่างๆ เมื่อไม่นานมานี้ บริษัทชื่อ Opti ของอเมริกา ได้เสนอเทคโนโลยีที่ทางบริษัทได้พัฒนาขึ้นเพื่อช่วยลดปัญหา โดยทางบริษัท Opti ได้อธิบายว่า หนทางหนึ่งที่จะช่วยป้องกันการเกิดน้ำท่วมได้ คือการใช้แก้มลิงเป็นที่พักน้ำไว้ชั่วคราว แต่ปัญหาของแก้มลิงคือ หลายครั้งปริมาณน้ำมีมากเกินไปที่จะรับได้ จนทำให้เกิดการแตกของที่เก็บน้ำ และทำให้เกิดน้ำท่วมในที่สุด

เทคโนโลยีของบริษัท Opti จะช่วยป้องกันแก้มลิงไม่ให้มีปริมาณน้ำที่มากเกินไป โดยใช้วิธีติดตามสภาพภูมิอากาศในพื้นที่ และทำการคาดการณ์ระดับน้ำที่เหมาะสมในแก้มลิง เมื่อพายุขนาดใหญ่กำลังมา ระบบจะสั่งการระยะไกลให้เปิดวาล์วน้ำออกจากแก้มลิง เพื่อเตรียมรองรับน้ำที่กำลังจะมาจากพายุ และเมื่อฝนหยุดตกระบบจะค่อยๆปล่อยน้ำส่วนเกินออกไป โดยไม่ให้คลองและแม่น้ำที่อยู่ใกล้ๆต้องรับภาระมากเกินไป การทำงานของระบบจะเชื่อมต่อกันกับแก้มลิงอื่นๆ โดยอาศัยหลักการ IoT (Internet of Things) โดยส่งข้อมูลไปรวมกันที่ศูนย์ปฏิบัติการ แล้วทำการวิเคราะห์และส่งสัญญาณควบคุมจากระยะไกลไปยังแก้มลิงต่างๆ ทำให้การทำงานเป็นไปอย่างอัตโนมัติและมีประสิทธิภาพ

เทคโนโลยีนี้ได้ถูกนำไปติดตั้งใช้งานแล้วที่แก้มลิง มากกว่า 130 แห่ง ใน 21 รัฐของอเมริกา ระบบนี้ได้ถูกทดสอบการใช้งานในสถานะการณ์จริง จากเฮอริเคน Irma ที่พึ่งเคลื่อนผ่าน Ormond Beach, Florida ที่มีระบบนี้ติดตั้งอยู่แล้วถึง 5 จุดพักน้ำ เมื่อเฮอริเคน Irma กำลังจะมาถึง ระบบได้ทำการปล่อยน้ำออกจากแก้มลิงทั้ง 5 จุด ทำให้สามารถรองรับปริมาณน้ำฝนระดับ 8 นิ้ว ได้ทั้งหมด ทำให้ไม่มีปัญหาน้ำท่วมขังเกิดขึ้นในพื้นที่ที่ระบบนี้ติดตั้งอยู่

ปัญหาน้ำท่วมในประเทศไทย เป็นปัญหาที่สร้างความเดือดร้อนให้กับคนไทยมาอย่างต่อเนื่องและยาวนาน ด้วยพระอัจฉริยภาพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จึงมีพระราชดำริให้มี โครงการแก้มลิง ขึ้นในปี พ.ศ. 2538 นอกจากโครงการแก้มลิงจะมีขึ้นเพื่อช่วยลดความรุนแรงของปัญหาน้ำท่วมแล้ว ยังเป็นการช่วยกักเก็บน้ำไว้ใช้ในหน้าแล้งด้วย ความสำเร็จของระบบ “แก้มลิงอัจฉริยะ” ของบริษัท Opti นี้ เป็นสิ่งสะท้อนให้เห็นถึงพระอัจฉริยะภาพของพระองค์ ที่ทรงมองการณ์ไกลถึงความจำเป็นของโครงการแก้มลิง ในการบริหารจัดการน้ำของประเทศไทย แนวคิดและเทคโนโลยีของบริษัท Opti นี้ น่าจะสามารถนำมาใช้เพิ่มเสริม ปรับปรุงให้โครงการแก้มลิง สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ไม่มากก็น้อย

 

ณัฐชนน อมรธำมรงค์
CIMAS/AOML, NOAA, FL

ภาพระบบการทำงานของ แก้มลิงอัจฉริยะ (ภาพจาก https://optirtc.com/projects/)

 

ภาพอุปกรณ์เซ็นเซอร์ตัววัดและอุปกรณ์สื่อสารที่นำไปติดตั้งที่แก้มลิง
(ภาพจาก http://money.cnn.com/2017/10/06/technology/opti-anti-flooding-system-hurricane/index.html)